اگر شما بیش از یک فرزند در خانه داشته باشید، و یا کودک شما با دوست و همکلاسی خود مشغول بازی باشد، معمولا دعوا بین کودکان اجتناب‌ناپذیر خواهد شد.
در دعوا بین کودکان، آنها چیزهای زیادی یاد میگیرند، مثلا اینکه چگونه از حق خود دفاع کنند یا نظر مخالف خود را بیان نمایند. از همه مهمتر یادگیری مهارت حل مساله است.
خط قرمز والدین در دعوا بین کودکان، جاییست که دعوا به جاهای باریک کشیده شود و درگیری فیزیکی و ناسزا وارد ماجرا شود.
اینجاست که والدین باید حتما ورود کنند و به عنوان یه انسان بالغ کمک کنند تا مشکل برطرف شده، اشتباهات اتفاق افتاده، تکرار نگردد.
اگر در شرایط عادی، صلح و آرامش از بچه‌ها بخواهید کارهای مشارکتی یا بازی‌های گروهی انجام دهند، مسلما احتمال وقوع دعوا بین آنها را کاهش دادید! زیرا کارهای مشارکتی باعث می‌شود یاد بگیرند در شرایط بحرانی چگونه باهم همفکری و بدون کمترین درگیری برای مشکلشان راه‌حل پیدا کنند.
لباس کودک اورجینال شیک از برندهای برتر ترکیه
دعوا بین کودکان
خیلی مراقب باشید که موقع دعوای بچه‌ها برسرشان داد نزنید یا همون لحظه آنها را تنبیه نکنید! زیرا در درجه اول، بجز اینکه آموزش مستقیم نادرست می‌دهید،کینه و حسادت بین بچه‌ها را دامن می‌زنید. درحالیکه خیلی از دعواها با یک راه‌حل ساده حل می‌شوند. در درجه دوم دادوبیداد ممکن است در کوتاه مدت اثر داشته باشد، ولی علاوه بر اینکه اثرات منفی آن بسیار بسیار بیشتر است، در نهایت مشکلی را نیز حل نمیکند.
بهتر است به کودکی که مورد اجحاف قرار گرفته بگویم: درکت میکنم که از اینکار خواهرت، برادرت یا دوستت ناراحتی، بیا باهم فکر کنیم چطور میتونیم این مشکل رو حل کنیم؟!
سپس اجازه دهید کودک تمام راه‌حل هایی که به ذهنش می‌رسد را به زبان بیاورد. (حتی اگر غلط، پرخاشگرانه یا بی‌فایده است) در نهایت باهم به جمع‌بندی برسید و کمک کنید، بیابد، کدام راه قابل اجراتر، مفیدتر و با کمترین احتمال آسیب به خودش و دیگران خواهد بود.
فراموش نکنید “نحوه برخورد شما و مدیریت‌تان” و “طرفداری کردن یا نکردن” تعیین‌کننده تکرار یا شدت دعواهای بعدی بچه‌ها خواهد بود.
بنابراین پدر و مادر “باید” توانایی حل مساله داشته باشند تا بتوانند، آن را به فرزندانشان انتقال دهند.
چرا بچه‌ها با هم دعوا می‌کنند؟
دعوا بین کودکان
چه چیزهایی باعث دعوا بین کودکان می‌شوند؟
دعوای بچه‌ها باهم، ممکن است برسر ساده‌ترین مسایل باشد: ” کی کجا بشینه؟! کی سر میز غذا کنار مامان باشه؟! لیوان آب رو کی از زمین برداره؟!”
همه‌ی اینها برای شما که والدین کودک هستید، آشنا به نظر می‌رسند. چرا که دعوا و مشاجره، بخشی از روند بزرگ شدن بچه‌هاست. به طور کلی این موارد از مهمترین دلایل مشاجره و دعوا در کودکان می‌باشد.
- اختلاف سنی
- جنسیت بچه‌ها
- برخورد متفاوت والدین( تبغیض بین فرزندان )
- خلق و خوی متفاوت بچه‌ها باهمدیگر
- خستگی، گرسنگی و یا درد در کودکان
- کیفیت رابطه والدین
- افراط و تفریط در محبت به فرزندان
- چند تربیتی شدن کودک
- تنبیه بدنی، تحقیر و سرزنش
- مقایسه کودکان باهم
- ناهماهنگی بین عاملان تربیت فرزند در خانه، مدرسه و جامعه
- جابجایی محل زندگی، مهد و یا مدرسه
-
دعوا بین کودکان
واکنش والدین در دعوا بین بچه‌ها چگونه باشد؟
اگر فقط فرزندانتان باهم بحث و گفتگو می‌کنند:
نیازی به مداخله شما نیست. اجازه دهید خودشان موضوع را حل‌وفصل کنند.اگر همیشه در دعوا بین کودکان دخالت کنید، آنها انتظار دارند، همیشه به کمکشان بروید و به جای یادگیری مهارت حل مسأله، همواره منتظر فرشته نجات هستند.
اگر دعوا منجر به خشم، بدوبیراه گفتن و ناسزا شد:
- باید وارد موقعیت شوید. علت خشم کودک را بپرسید، و آن را به رسمیت بشناسید( همدلی کنید و نگویید این عصبانی شدن ندارد )
- در مورد قانون خانواده تذکر دهید( در خانه ما ناسزا گفتن ممنوع است).
- فرزندتان را به حل مشکل دعوت کنید و اگر در حال تعارض ضعیف هستند، آنها را همراهی کنید، اما هرگز از جمله(حق با توست) استفاده نکنید.
اگر دعوای بین بچه‌ها منجر به کتک‌کاری شد:
- وارد موقعیت شده، قانون خانه را برای آنها گوشزد کنید( در این خانه دعوا و آسیب نداریم ).
- پیامد دعوا را بگویید( اگر ادامه دهید مجبورم شما را محدود کنم ).
- حالا دلیل خشم را بپرسید و با او همدلی کنید.
- سپس باهم به حل مشکل ایجاد شده بپردازید و توافق کنید.
-
دعوای بچه ها
خشم فرزند بزرگتر نسبت به خواهر یا برادر کوچکتر:
یکی از متداول‌ترین دلایل دعوای مکرر بچه‌ها، خشم فرزند بزرگتر نسبت به فرزند کوچکتر است. گاهی فرزند اول فکر می‌کند، مادر و پدر دیگر او را دوست ندارند. برای همین مکررا در بازی، شروع به دعوا و کتک‌کاری می‌کند.
در چنین مواقعی، فرزندتان را سرزنش نکنید و از او نخواهید چون بزرگتر است، بخشنده باشد. کافیست از تکنیک ریکاوری استفاده کنید و رابطه بین خود و فرزندتان را مجددا احیا کنید.
دعوا بین کودکان
به عنوان پدر و مادر در برخورد با دعوای بچه‌ها، باید به این نکات توجه کنید:
در دعوای بین کودکان بالای سه تا چهار سال دخالت نکنید، مگر زمانی که از شما کمک خواستند و یا دیدید در حال آسیب‌زدن به همند.
هرگز از یکی طرفداری نکنید و دیگری رو مقصر جلوه ندهید. اگر میخواید آرامشان کنید، فقط اسم بچه بزرگتر را صدا نزنید. بهتر است از واژه “بچه‌ها” استفاده کنید.
استفاده از جملاتی مثل ” تو بزرگتری، کوتاه بیا” ، ” مهمونه، زشته” ، ” اون کوچیکتره، نمیفهمه ” ، ” اون پسره، قلدره” ، ” اگه تو رو زد، توهم بزنش” ممنوع است.
برای کمک به آنها سعی کنید، مسأله را با خونسردی کامل برایشان توضیح داده و سپس حل کنید. قانون‌های محکم خانه در مورد ممنوعیت کتک‌کاری و ناسزا گفتن را متذکر شوید.
اگر بچه‌ها برسر یک اسباب‌بازی یا کتاب، دعوا می‌کنند، آن را نگیریدو چرا که با اینکار نه تنها مسأله حل نمی‌شود، که احساس تحقیر و ناراحتی در آنها متبلور می‌گردد.
ولی اگر اسباب‌بازی مشترک است، می‌توانید اسباب‌بازی را تا حل مسأله پیش خودتان نگه دارید و از آنها بخواهید، موضوع را بین خود حل و فصل کنند و سپس بتوانند باهم، از آن استفاده کنند.
اگر اسباب‌بازی مشترک نیست، با کودکی که صاحب اسباب‌بازی نیست، همدلی کرده و به او می‌گویید که درکش می‌کنید، اما ما نمی‌توانیم وسیه‌ای را به زور از کسی بگیریم. سپس از بین اسباب‌بازی‌های خودش، یک وسیله جذاب، برای بازی پیدا می‌کنیم و به او می‌دهیم.
یادتان باشد، اول با کسی که ناراحته، همدلی می‌کنیم. بعد سعی می‌کنیم، ذهنیت طرف دیگر را برایش شرح دهیم:
“میدونم از اینکه مدادت رو بی‌اجازه برداشته ناراحتی” ، ” ولی فکر نمی‌کنم خواهرت قصد ناراحت کردن تو رو داشته باشه”
با اینکار به او کمک می‌کنیم تا مهارت تنظیم هیجانات و مسیر درست ارتباط با دیگری را یاد بگیرند.
گاهی اوقات کودکان بخاطر منابع مشترک و دسترسی به امکانات بیشتر از سهم خود، باهم درگیر می‌شوند. در این مواقع، انجام فعالیت‌های مشارکتی که نتیجه جمعی دارد، مفید است. کارهایی مثل گلکاری و یا کیک پختن.
نویسنده: رضوان السادات موسوی، کارشناس روانشناسی و کارشناس ارشد تربیت کودک
در مجله اینترنتی سپین بیشتر بخوانید.