دلیل دعوای بچه‌ها ممکن است برای والدین، احمقانه به نظر برسد. اما این موضوع بخشی از روند رشد شخصیتی و مهارتی آنها است. پذیرفتنی است که این موضوع میتواند به دردسر بزرگی در خانه تبدیل شود، خصوصا اگر یکی از بچه‌ها یا هردو واکنش‌های آسیب‌زا و برخوردهای فیزیکی داشته باشند.
دعوا برخلاف تصور، یکی از مزایای داشتن خواهر یا بردار در خانه است. چنین کودکی، قبل از ورود به جامعه، خواهر یا برادری دارد که با او اختلاف نظر و سلیقه دارد و باید برای حل نقاط اختلاف، تلاش کند.
اینجا به صورت اجمالی به دلایل کلی مشاجره بین بچه‌ها می‌پردازیم.
دعوای بین کودکان را چطور حل کنیم؟
علت دعوای بچه‌ها
اختلاف سنی:
طبیعتا هرچه اختلاف سنی بین بچه‌ها کمتر باشد، احتمال اختلاف و دعوا بین آنها بیشتر است. کارشناسان بهترین میزان اختلاف سنی بین بچه‌ها را دو و نیم سال تا قبل از تمام شدن چهار سال می‌دانند.
جنسیت کودکان:
عموما سازگاری فرزندان هم‌جنس بیشتر است. به ترتیب سازگاری بچه‌ها را به این صورت می‌توان ذکر کرد:
- خواهرها با هم
- برادرها باهم
- خواهر و برادر
برخورد متفاوت والدین و تبعیض بین فرزندان:
- تبعیض جنسیتی : دختردوست یا پسردوست بودن والدین
- تبعیض تربیتی مانند توجه بیشتر به فرزند بزرگتر یا کوچکتر
- تبعیض های خصیصه‌ای مانند توجه بیشتر به فرزند باهوش‌تر، زیباتر و یا موفق‌تر
استانداردهای دوگانه و برخوردهای متفاوت والدین به دو صورت موجب ناسازگاری و ایجاد مشکل بین فرزندان می‌شود:
- به علت برانگیختن حس حسادت بچه‌ها نسبت به هم و احساس منفی بغض و تنفر نسبت به والدین مثل زمانیکه به کودک بزرگتر میگویید:” تو بزرگتر هستی و باید گذشت کنی ” و یا به فرزند کوچکتر میگویید باید به خواهر و برادر بزرگتر خود احترام بگذارد.
- به علت تحریک تفکر مظلوم‌نمایی و دروغگویی و تمارض در کودکان و یا ایجاد تمایا به نقش‌پذیزی متضاد مثل بروز رفتارهای پسرانه در دختر و یا برعکس
-
علت دعوای بچه‌ها
خلق‌وخوی و روحیات کودک
ویژگی‌های فردی کودکان مانند زودرنجی، حساس بودن و اعتماد به نفس پایین، میتواند دلیل دعوای بین بچه‌ها باشد و کاملا با سازگاری مثبت یا منفی آنها باهم در ارتباط است.
دعوای بین بچه‌ها، بخشی از روابط آنهاست و نگران کننده نیست. مگر وقتی که یکی از آنها همیشه شروع‌کننده دعوا باشد و یا زمانیکه دعوا و مشاجره به زدوخورد بکشد.
خستگی، گرسنگی و درد
از علل بسیار شایعی که میتواند منجر به ناسازگاری کودک شود، خستگی، گرسنگی یا درد در کودک است. وقتی سطح تنش بالا رفت، بهتر است ابتدا گرسنگی در کودکان را بررسی کنیم و یا ببینیم آیا زمان خوابشان فرا نرسیده؟
ممکن است فقط یک دل‌درد ساده باعث تمام این دردسرها باشد یا کودک تب دارد. یک میان‌وعده ساده و سالم و یا یک خواب کوتاه عصرگاهی، میتواند بسیاری از این مشکلات را حل کند.
کیفیت رابطه والدین
از مهترین نیازهای کودک، احساس امنیت و آرامش است. تنش بین پدر و مادر ، تنش هریک از والدین با افرادی خارج از محدوده خانه و حتی، تنش والدین با بچه‌ها، این حس آرامش را برهم زده و موجب ناسازگاری با بچه‌های دیگر می‌شود.
علت دعوای بچه‌ها
جابجایی محل زندگی، مهد و یا مدرسه
این میتواند شامل مواردی همانند زیر باشند که در افزایش تعداد دفعات درگیری و دعوای بچه‌ها تاثیر بسزایی دارد.
بچه‌های خانواده‌هایی که بخاطر شغل مادر و پدر، در طول هفته در خانه‌ای غیر از خانه خود بسر می‌برنند و صرفا برای استراحت و خواب شبانه به منزل برمی‌گردند.
یا والدینی که بخاطر وسواس درانتخاب بهترین مدرسه یا مهد، مدام آنها رو عوض می‌کنند.
خانواده‌هایی که مدام سفر می‌کنند و یا بین دو یا سه مکان مدام در رفت و آمد هستند.
خانواده هایی که بصورت جمعی با بستگان خود در یک ساختمان زندگی می‌کنند و کودکان، تعریف خاصی از خانه شخصی و خانواده خود ندارند. این کودکان ممکن است، نهار خود را در یک خانه، و خواب شب را در خانه‌ای دیگر داشته باشند.
عوامل دیگر میتوانند:
-
افراط و تفریط در محبت به فرزندان
-
چند تربیتی شدن کودک
-
تنبیه بدنی، تحقیر و سرزنش
-
مقایسه کودکان باهم
-
ناهماهنگی بین عاملان تربیت فرزند در خانه، مدرسه و جامعه
باشند که هر یک تاثیری شگرف در ناسازگاری کودکان در ارتباط با همبازی‌های خود دارد.
نویسنده: رضوان السادات موسوی، کارشناس روانشناسی و کارشناس ارشد تربیت کودک
در مجله اینترنتی سپین بیشتر بخوانید.