معمولا کودکان از سن سه سالگی کم‌کم تمایل دارد برخی کارهایش را خودش انجام دهد.استقلال در لباس پوشیدن کودک یکی از همان کارهاست. همکاری کودک در پوشیدن لباس از یکسالگی با تشخیص ترتیب پوشیدن لباس‌ها و نحوه آن شروع می‌شود.
ممکن است یکی از دردسرهایی که با آن مواجه می‌شوید، اصرار کودک در پوشیدن فقط یکی از لباس‌هایش است. مثلا ممکن است کودک سه ساله شما تمام روزهای هفته، برای پوشیدن یکی از سارافون‌های توری پرزرق و برقش پافشاری کند، چه موقع خواب، چه موقع غذا خوردن، و چه موقع خروج از منزل.
این رفتارها مشکلات و چالش‌های خاصی را با خود به همراه دارد. ممکن است کودک لباسی را انتخاب کند که اصلا مناسب فصل نباشد و باعث بیماری او شود.
برای والدین، این رفتارها عجیب است و دلیل آن را سوال می‌کنند. روانشناسان بالینی کودک معتقدند تا جایی که این رفتارها برایش آسیب‌زا نیستند، بهتر از با او مدارا کنید تا از این مرحله رشد عبور کند.
لباس پوشاندن به کودک
آنها معتقدند، احتمالا کودک در این لباس بسیار راحت است. ممکن است او یک تیشرت ساده بلند و گشاد را به بقیه لباس‌هایش ترجیح می‌دهد، چون هنگام بازی به تنش نمی‌چسبد.
برخی دیگر بیان می‌کنند که ممکن است کودک بخاطر لباسی که به تن داشته مورد تحسین قرار گرفته و حالا دوست دارد همیشه آن لباس را با خود داشته باشد. مثلا ممکن است دخترکوچولوی شما، در یک مهمانی بابت سارافون توری بلندش، تحسین زیادی شنیده باشد و دیگر نخواهد آن را از تنش دربیاورد.
کارشناسان معتقدند، ممکن است آن لباس به او حس قدرت می‌دهد، و از این حس لذت فراوانی می‌برد. این روزها، پسربچهها عاشق لباس‌های شخصیت‌های کارتونی همچون بتمن و سوپرمن هستند. هنگام پوشیدن آنها، به کودک، حس فوق‌العاده بودن و به اندازه همان شخصیت قدرتمند بودن، دست می‌دهد.
لباس پوشاندن به کودک
کودک از لباس پراز دکمه و درز خوشش نمی‌آید. او دوست دارد خیلی زود به سراغ بازی و تفریح خود برود. بنابراین لباسی را دایم می‌پوشد که پوشیدنش برایش بسیار ساده است. درزهایش ازاردهنده نیستند و اصلا دکمه‌ای ندارد که بخواهد برای باز و بسته شدنش، زمان بگذارد و دردسر داشته باشد.
گاهی ممکن است فرزند شما سبک خاصی از لباس کودک را می‌پسندد. مثلا شاید هرگز نخواهد لباس رنگ زرد بپوشد یا شلواری به تن داشته باشد که در قسمت مچ به پایشش می‌چسبد. تا زمانیکه این کارها برایش ضرری ندارد، لازم نیست اقدام خاصی کنید.
ولی خوب به هرحال، پوشیدن دایم یک لباس مقدور نیست، چراکه به هرحال این لباس باید برای حفظ بهداشت کودک، شسته شوند و یا برای رفتن به مهد و یا مهمانی، لازم است لباس مناسب‌تری بپوشد.
کودک باید در سنین دو تا هشت‌سالگی اصول اولیه و اصلی بهداشتی را بیاموزد و همچنین یاد بگیرد در هر مکان لباس مناسب همان‌جا را بپوشد. گاهی این رفتارها هنگام خروج از منزل یا رفتن به مهد و مدرسه، دردسرساز می‌شود و زمان زیادی را برای قانع کردن کودک به تعویض لباس، هدر می‌دهد.
لباس پوشاندن به کودک
راه‌حل چیست؟
حتما برای پوشیدن لباس‌ها برای کودک قانون وضع کنید. به او بگویید که لباسش باید هفته‌ای یک یا دوبار شسته شود. بنابراین باید آن را از تنش دربیاورد. اگر آنقدری بزرگ شده که در شستن لباس کمک کند، از او کمک بگیرید. مثلا به او بگویید لباسش را در سبد رخت چرک بیندازد و پودر رختشویی را او در ماشین لباسشویی بریزد.
با کودک مشاجره نکنید، خیلی آرام از او بپرسید که چرا دوست دارد همیشه آن لباس را بپوشد. اینگونه حل مشکل راحت‌تر خواهد شد.
مثلا اگر متوجه شدید، لباس سوپرمن به او حس قدرت می‌دهد، از او بخواهید در روزهای دیگر مثلا از یک اکسسوری سوپرمن استفاده کند.
برایش روزهایی را تعیین کنید که می‌تواند آن لباس را بپوشد. مثلا بگویید لباس توری بلند فقط مخصوص جمعه‌هاست.
دردسرهای پوشاندن لباس به کودک
چه زمانی نگران این رفتار کودک بشویم؟
در موارد خیلی شدید، ممکن است دچار اختلال یکپارچگی حسی (Sensory Integration Disorder)، اختلال پردازش حس (SPD)، بیماری اوتیسم یا ADHD باشد.مثلا زمانی که کودک به‌هیچ‌وجه لباس دیگری را نمی‌پوشد یا از لباس خاصی نفرت دارد. اینجاست که باید حتما به پزشک مراجعه کنید. این موارد با زمانی که کودک برای مثال از پوشیدن لباس‌هایی با رنگ آبی امتناع می‌ورزد، متفاوت است.
در صورتیکه کودک اختلالات خاصی ندارد، چگونه با این چالش در آرامش دست و پنجه نرم کنیم؟
– کودک را درک کنید و او را مجبور نکنید.
ظاهرا این موضوع، مشکل بزرگی نیست اما کودک باید بداند که این موضوع برای پدر و مادرش بی‌معنی نیست. بنابراین به او بگویید که درکش می‌کنید.در این صورت او راحت‌تر دلیل کارش را به شما خواهد گفت.
اگر کودک را مجبور به انجام کاری کنید، اوضاع بدتر می‌شود و ممکن است در آینده نیز به هر دلیل کوچکی با شما بجنگد. چراکه احساس می‌کند از طرف شما درک نمی‌شود.
– وقت بیشتری را برای آماده شدن کودک درنظر بگیرید.
به هرحال راضی کردن او برای تعویض لباس و پوشیدن لباس مناسب جایی که قرار است بروید، زمان‌بر است. همه کارها را به دقیقه نود محول نکنید و زمان بیشتری را به کودک برای آماده شدن بدهید.
– گزینه‌های بیشتری را برای انتخاب در اختیار کودک قرا دهید.
به او فرصت انتخاب دهید، مثلا دو یا سه مدل لباس با بافت و رنگ متفاوت را به نشان دهید و از او بخواهید یکی را انتخاب کند.
– ببینید از چه چیز آن لباس متنفر است.
ممکن است یک درز، یا زیپ روی شلوار برایش آزاردهنده باشد. ممکن است از طرح چاپ روی آن لباس بدش بیاید یا اصلا از آن شخصیت کارتونی میترسد! این شما هستید که باید با نرمی و آرامش، موضوع را حل کنید.
– از روش محدودیت زمانی استفاده کنید.
ممکن است، کودک از لباس فرم مدرسه یا مهد، خوشش نیاید. به او اطمینان دهید که فقط تا برگشت از مدرسه قرار است آن را به تن داشته باشد و به محض بازگشت، می‌تواند لباس مورد علاقه‌اش را بپوشد.
در نهایت اگر هیچیک از روشهای بالا موثر نبود و چالش‌های دردسرسازی را برایتان بوجود آورد، حتما با یک روانشناس موضوع را درمیان بگذارید.